Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος

Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατηρεί τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφοράς, τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Ενέργειας και τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Τηλεπικοινωνιών με στόχο τη σύνδεση όλων των περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα δίκτυα αυτά δημιουργήθηκαν για να συμβάλουν στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και της απασχόλησης καθώς και στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων για το περιβάλλον και για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το 2022, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές (ΔΕΔ-Ε) προσαρμόστηκαν για να στηρίξουν τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Τα έργα στον ενωσιακό κατάλογο και συγκεκριμένα τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) και τα Έργα Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (ΕΑΕ) είναι έργα διασυνοριακών υποδομών που συνδέουν τα ενεργειακά συστήματα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ του καθώς και με συστήματα τρίτων χωρών. Στοχεύουν στο να βοηθήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση να πετύχει τους στόχους της για την ενεργειακή πολιτική και τους στόχους για την ενέργεια και το κλίμα, προσιτή οικονομία, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια και μακροπρόθεσμη απεξάρτηση της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2022/869 καθορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για την έγκαιρη ανάπτυξη και διαλειτουργικότητα των διαδρόμων και ζωνών προτεραιότητας των διευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών, δηλαδή υποδομών που συνδέουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και μία ή περισσότερες τρίτες χώρες και αφορούν την ηλεκτρική ενέργεια, το υδρογόνο και τις ηλεκτρολυτικές κυψέλες και το διοξείδιο του άνθρακα.

Με βάση το άρθρο 3(4) του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις με τις οποίες καταρτίζεται ο Κατάλογος Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος και Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάθε δύο χρόνια καταρτίζεται νέος Κατάλογος. Τον Οκτώβριο του 2022 ξεκίνησε η διαδικασία καταρτισμού του έκτου ενωσιακού καταλόγου και η ολοκλήρωσή του με την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξης αναμένεται τέλη του 2023.

Με βάση τα στοιχεία 3) και 4), σημείο 2 του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869, για όλους τους Ενωσιακούς Καταλόγους που εγκρίνονται, τα προτεινόμενα έργα μεταφοράς και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και τα προτεινόμενα έργα υποδομών αερίου, πρέπει να περιλαμβάνονται στην πιο πρόσφατη εκδοχή του δεκαετούς σχεδίου ανάπτυξης δικτύων ηλεκτρισμού και αερίου αντίστοιχα - TYNDP ηλεκτρισμού και TYNDP αερίου, που καταρτίζουν οι ENTSOE και ENTSOG δυνάμει του άρθρου 48 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. και του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 715/2009 αντίστοιχα.

Περαιτέρω, ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 869/22:

Καθορίζει τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας των έργων στον ενωσιακό κατάλογο για χρηματοδοτική στήριξη από την Ένωση μέσω του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2021/1153 για τη σύσταση του μηχανισμού " Συνδέοντας την Ευρώπη (CEF)",

προνοεί καθεστώς προτεραιότητας για τα έργα του ενωσιακού καταλόγου σε εθνικό επίπεδο, για να διασφαλιστεί η ταχεία διοικητική μεταχείρισή τους και επιβάλλει στα κράτη μέλη όπως θεσπίσουν αρμόδια αρχή, γνωστή και ως Εθνική Αρμόδια Αρχή (ΕΑΑ) για την ενοποίηση ή τον συντονισμό όλων των διαδικασιών αδειοδότησης.
προνοεί την έκδοση από την Εθνική Αρμόδια Αρχή Εγχειριδίου Διαδικασιών Αδειοδότησης για έργα στον ενωσιακό κατάλογο, με σκοπό την υποβοήθηση του έργου της αδειοδότησης καθώς επίσης και την προώθηση της διαφάνειας.

Η Κύπρος με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 94.018 (προηγούμενη Απόφαση με αριθμό 75.948) και ημερομηνία 22 Νοεμβρίου 2022, καθόρισε το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας ως την Εθνική Αρμόδια Αρχή, το οποίο θα συντονίσει την απαιτούμενη εμπεριστατωμένη απόφαση σύμφωνα με το «Συνεργατικό Σύστημα» (ΣΣ).

Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας προωθεί από το 2013 τρία ΕΚΕ. Δύο ΕΚΕ αερίου το "CyprusGas2EU" και το "EastMed Pipeline" και ένα ΕΚΕ ηλεκτρισμού το "EuroAsia Interconnector".

Η υλοποίηση των ενεργειακών υποδομών που σχετίζονται με τα ΕΚΕ θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου μέσω της διασύνδεσης του νησιού με τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Ενέργειας. Παράλληλα θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης για το 2030, στην ενεργειακή ασφάλεια, στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της ΕΕ, στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού ενέργειας και στην επίτευξη ηλεκτρικής διασύνδεσης κατά 15% τουλάχιστον για το 2030 (ΕΚΕ EuroAsia Interconnector).

To EKE EastMed Pipeline με Φορέα Υλοποίησης την IGI POSEIDON S.A στοχεύει στη σύνδεση της ευρωπαϊκής αγοράς με τις νέες ανακαλύψεις στη Λεκάνη της Λεβαντίνης. Πρόκειται για σύστημα υποθαλάσσιων αγωγών μεταφοράς αερίου που θα συνδέει Ισραήλ-Κύπρο-Ελλάδα.

Το ΕΚΕ EuroAsia Interconnector με Φορέα Υλοποίησης την EuroAsia Interconnector Ltd είναι μια ηλεκτρική διασύνδεση που θα συνδέει τα ηλεκτρικά συστήματα Ισραήλ-Κύπρου-Κρήτης μέσω υποθαλάσσιου HVDC καλωδίου. Συγκεκριμένα πρόκειται για δύο ΕΚΕ, τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις Ισραήλ - Κύπρου και Κύπρου – Κρήτης.

Το ΕΚΕ CyprusGas2EU με Φορέα Υλοποίησης την Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου Λτδ (ΕΤΥΦΑ), είναι ένα έργο υποδομών έλευσης φυσικού αερίου που περιλαμβάνει πλωτή μονάδα εισαγωγής, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU), καθώς και άλλες συναφείς υποδομές. Τοποθετείται στην περιοχή του Βασιλικού στη Λεμεσό – τερματικό 2 στην Κύπρο και με τη δημιουργία του δίδεται η δυνατότητα σύνδεσης της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου και η άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου.

Δείτε εδώ το Εγχειρίδιο Διαδικασιών Αδειοδότησης για Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος