Σύγκριση τιμών εναλλακτικών και συμβατικών καυσίμων

1. Αντικείμενο

Σκοπός της Οδηγίας 2014/94/EE είναι η θέσπιση κοινού πλαισίου μέτρων για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η εξάρτηση από το πετρέλαιο και να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον τομέα των μεταφορών.

Η παρούσα οδηγία ορίζει, μεταξύ άλλων, ελάχιστες προδιαγραφές για τη δημιουργία υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, περιλαμβανομένων των σημείων επαναφόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων και προδιαγραφές ως προς τις πληροφορίες προς τους χρήστες και συγκεκριμένα, το άρθρο 7.3 της οδηγίας 2014/94/EE, εισάγει την υποχρέωση για ενημέρωση των καταναλωτών αναφορικά με τις σχετικές τιμές των καυσίμων ανά μονάδα.

2. Ενημέρωση των χρηστών

Προκειμένου να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σε θέματα συμβατικών και εναλλακτικών καυσίμων, το άρθρο 7.3 της οδηγίας 2014/94/EE, εισάγει την υποχρέωση για ενημέρωση των καταναλωτών αναφορικά με τις σχετικές τιμές των καυσίμων ανά μονάδα. Συγκεκριμένα, πρέπει να γίνεται αναγραφή των τιμών των καυσίμων σε κοινή μονάδα ώστε να μπορεί να γίνεται σύγκριση μεταξύ του κόστους των συμβατικών και των εναλλακτικών καυσίμων.

Για να υπάρχει διαφάνεια στις τιμές των καυσίμων και απεικόνιση με ομοιόμορφο τρόπο σε ολόκληρη την Ένωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Εκτελεστικό Κανονισμό 2018/732, στον οποίο περιγράφεται η κοινή μονάδα απεικόνισης των συγκριτικών τιμών, καθώς και ο τρόπος υπολογισμού των ενδεικτικών τιμών των συμβατικών και εναλλακτικών καυσίμων (fuel price comparison). Η μονάδα αυτή καθορίζεται σε μονάδα νομίσματος ανά 100 km, δηλαδή για τα περισσότερα κράτη μέλη σε €/100km.

Η ενδεικτική σύγκριση των τιμών συμβατικών και εναλλακτικών καυσίμων αναρτάται σε πρατήρια και στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ενέργειας. Για τον υπολογισμό, λαμβάνονται υπόψη μοντέλα επιβατικών αυτοκινήτων που κινούνται με διαφορετικά καύσιμα (π.χ. βενζίνη, ντίζελ, υγραέριο[1] και ηλεκτρισμό), τα οποία έχουν κοινά χαρακτηριστικά (π.χ. βάρος, μήκος, ισχύς κ.ά.). Επιπρόσθετα, στη μεθοδολογία καθορίζεται και ο τρόπος που εκφράζονται οι τιμές της βενζίνης, του ντίζελ και των εναλλακτικών καυσίμων, που στην περίπτωση της Κύπρου είναι €/100km.

3. Πληροφόρηση του κοινού

Η πληροφόρηση του κοινού για τις συγκριτικές ενδεικτικές τιμές των καυσίμων, συμβατικών και εναλλακτικών, ανανεώνεται κάθε τρεις μήνες, και οι υπολογισμοί πραγματοποιούνται από την Υπηρεσία Ενέργειας. Στην Κύπρο, η πληροφόρηση εφαρμόζεται σε 31 πρατήρια ανά το παγκύπριο, μέσω ειδικού φυλλαδίου (poster) που ετοιμάζει η Υπηρεσία Ενέργειας και αποστέλλεται στις εταιρείες για ανάρτηση του. Επίσης, ενημέρωση του κοινού πραγματοποιείται μέσω της ιστοσελίδας της Υπηρεσίας Ενέργειας.

4. Υπολογισμός συγκριτικού κόστους συμβατικών καυσίμων και ηλεκτρισμού για απόσταση 100 km

Ο βασικός υπολογισμός βασίζεται στους εξής συντελεστές:

α)      στο κόστος αγοράς ανά μονάδα των αντίστοιχων καυσίμων ή ηλεκτρικής ενέργειας (€/L ή €/kWh)·

Όπου L= λίτρο και kWh=κιλοβατώρα

β)      στην κατανάλωση καυσίμου του αντίστοιχου οχήματος ανά 100 km όπως αναγράφεται στο πιστοποιητικό συμμόρφωσης του οχήματος (L/100 km ή kWh/100 km).

Σημείωση: τιμή καυσίμου σε €/L ή €/kWh × κατανάλωση καυσίμου σε L/100 km ή kWh/100 km.

Κόστος συμβατικών ή εναλλακτικών καυσίμων 

1. Συμβατικά καύσιμα 

Για τον υπολογισμό του κόστους συμβατικών καυσίμων λαμβάνονται οι μέσες τιμές λιανικής πώλησης των πετρελαιοειδών που καταναλώνονται στις οδικές μεταφορές, δηλαδή του πετρελαίου κίνησης, αμόλυβδης βενζίνης 95 και 98 οκτανίων κατά το τελευταίο ημερολογιακό τρίμηνο (Q) πριν από τη χρονική στιγμή του υπολογισμού.

        2. Εναλλακτικά καύσιμα 

Για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα (τρίμηνο) που υπολογίστηκε το κόστος συμβατικών καυσίμων, υπολογίζεται το κόστος κιλοβατώρας για φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό του κόστους φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων α) από φορτιστές fast charging της ΑΗΚ και β) από οικιακή φόρτιση, χρησιμοποιείται η μέση ολική τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας από την ΑΗΚ και για τους δύο τρόπους φόρτισης. Για φόρτιση από φορτιστές fast charging της ΑΗΚ λαμβάνονται υπόψη οι διατιμήσεις Εμπορικής και Βιομηχανικής Χρήσης (κώδικας 10), ενώ για οικιακή φόρτιση οι διατιμήσεις οικιακής χρήσης (κώδικας 01).

Επιπρόσθετα και για τους δύο τρόπους φόρτισης λαμβάνονται υπόψη χρεώσεις/επιβαρύνσεις, όπως το κόστος καυσίμων (αναπροσαρμογή καυσίμων), οι υποχρεώσεις δημόσιας ωφελείας και το τέλος Ταμείου ΑΠΕ & ΕΞΕ.

Καταναλώσεις καυσίμων οχημάτων 

Η κατηγοριοποίηση των οχημάτων βασίστηκε στην κατηγοριοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ^1,2,3 όπως επίσης και στα χαρακτηριστικά τους στην κυπριακή αγορά (μήκος, ισχύς μηχανής κ.ά.).

Η Κατανάλωση για κάθε κατηγορία υπολογίζεται ως εξής:

i.)      Επιλέγονται τα τρία μοντέλα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις οχημάτων (Μοντέλα Α, Β και Γ). Για κάθε μοντέλο υπολογίζεται η απλή μέση τιμή κατανάλωσης κινητήρα σε L/100 km, εάν το όχημα χρησιμοποιεί συμβατικά καύσιμα (πετρέλαιο, βενζίνη, υγραέριο) ή σε kWh/100 km, εάν το όχημα είναι ηλεκτρικό.

Πχ. Αν το μοντέλο Α έχει τρεις κινητήρες με τρεις διαφορετικές καταναλώσεις (χ, ψ, ζ), τότε υπολογίζεται η απλή μέση τιμή κατανάλωσης (Μέση τιμή κατανάλωσης Μοντέλου Α: α =(χ+ψ+ζ)/3. Το ίδιο και για τα άλλα δύο μοντέλα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις (πχ Μοντέλο Β → κατανάλωση β και μοντέλο Γ→ κατανάλωση γ).

ii.)    Αφού έχουν υπολογιστεί μέσες καταναλώσεις α, β και γ, υπολογίζεται σταθμισμένη μέση τιμή (weighted average) των τριών. Αν δηλαδή έχουν πωληθεί 10 οχήματα μοντέλου Α, 20 μοντέλου Β και 30 του μοντέλου Γ, η σταθμισμένη τιμή κατανάλωσης υπολογίζεται ως εξής: [(10*α)+(20*β)+(30*γ)]/60.

iii.)  Η διαδικασία επαναλαμβάνεται για όλες τις κατηγορίες οχημάτων.

Σημειώνεται ότι, για τον υπολογισμό της κατανάλωσης καυσίμου των επιλεχθέντων οχημάτων για το 2020, χρησιμοποιήθηκε το πρότυπο μέτρησης NEDC. Από το 2021 το πρότυπο NEDC αντικαταστάθηκε από το πρότυπο WLTP φέρνοντας τον υπολογισμένο μέσο όρο πιο κοντά στον πραγματικό μέσο όρο της κατανάλωσης, παρέχοντας πιο ρεαλιστικές τιμές κατανάλωσης οχημάτων στους καταναλωτές.

5. Περιβαλλοντική απόδοση (ρύποι CO₂) επιλεχθέντων οχημάτων

Με σκοπό τον υπολογισμό των εκπομπών CO₂ των επιλεχθέντων οχημάτων_, με βάση τον κύκλο WLTP, χρησιμοποιείται η ίδια μεθοδολογία όπως και για την κατανάλωση.

        6. Αποτελέσματα υπολογισμού για τις κατηγορίες μικρών, μεσαίων και μεγάλων οχημάτων για την περίοδο Q4 2023 *

Κατηγορία μικρών οχημάτων

Κατηγορία μεσαίων οχημάτων***

Κατηγορία μεγάλων οχημάτων**

* Χρησιμοποιήθηκαν οι τιμές καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας όπως περιγράφονται στην παράγραφο 4. Σημειώνεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται στρογγυλοποίηση αριθμού σε σημαντικό ψηφίο.

** Στην τιμή του ηλεκτρισμού λήφθηκαν υπόψη οι επιδοτήσεις του κόστους ηλεκτρισμού από το Υπουργείο Οικονομικών για τους κωδικούς 01 και 10.

*** Με βάση τις πληροφορίες από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) κατά την περίοδο υπολογισμού των συγκριτικών τιμών καυσίμων, στη Κύπρο δεν υπήρχαν νέες εγγραφές οχημάτων μεσαίας και μεγάλης κατηγορίας για οχήματα με τύπο καυσίμου υγραέριο (LPG).