Αγορά Ηλεκτρισμού

Η Κύπρος, στο πλαίσιο της προ-ενταξιακής διαδικασίας στην Ε.Ε., εναρμόνισε την εθνική της νομοθεσία  με την Οδηγία 96/92/ΕΟΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θέτοντας σε ισχύ τον «περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμο του 2003 (Ν.122(Ι)/2003)». Ο νόμος αυτός, μεταξύ άλλων, εγκαθίδρυε τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) και τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), προνοούσε για τη δημιουργία καθεστώτος χορήγησης αδειών αναφορικά με την παραγωγή, μεταφορά, διανομή και προμήθεια ηλεκτρισμού, ρύθμιζε την πρόσβαση στο σύστημα μεταφοράς και στο σύστημα διανομής, εισήγαγε τις Υποχρεώσεις Δημόσιας Ωφέλειας και ρύθμιζε θέματα που αφορούν την προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος.

Στις 7 Οκτωβρίου 2021, ο Ν.122(Ι)/2003 καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε με δύο άλλους νόμους , τον περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμο του 2021 (Ν.130(Ι)/2021) και τον περί Σύστασης και Λειτουργίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου Νόμο του 2021 (Ν.129(Ι)/2021). Οι δύο αυτοί νόμοι εναρμόνισαν την εθνική νομοθεσία με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, κυριότερα με τηνΟδηγία (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, το νέο αυτό νομοθετικό πλαίσιο προνοεί, μεταξύ άλλων, για:

1. Την ενίσχυση της προστασίας του καταναλωτή και την ενδυνάμωσή του σε σχέση με την συμμετοχή του στην αγορά ηλεκτρισμού,
2. Την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την παρακολούθηση της ενεργειακής φτώχειας,
3. Τη διασφάλιση προσιτών και διαφανών τιμών και ενέργειας χαμηλού κόστους για τους καταναλωτές,
4. Την εξασφάλιση ενός υψηλού βαθμού ασφάλειας του εφοδιασμού και της ομαλής μετάβασης σε ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών εκπομπών άνθρακα,
5. Τη θέσπιση κανόνων που αφορούν τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την αγορά ηλεκτρισμού, την οργάνωση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, την ανοικτή πρόσβαση στην αγορά και στο σύστημα μεταφοράς και διανομής, συμπεριλαμβανομένων τρίτων μερών στις σχετικές υποδομές,
6. Τη δημιουργία ενός νέου καθεστώτος χορήγησης αδειών για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την παραγωγή, την αποθήκευση, τη μεταφορά, τη διανομή, την προμήθεια ηλεκτρισμού, τη σωρευτική εκπροσώπηση, τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού, καθώς και την ιδιοκτησία και τη διαχείριση γραμμών διασύνδεσης και την κατασκευή «απευθείας γραμμής»,
7. Το πλαίσιο για τις διευθετήσεις μεταξύ διαχειριστών συστημάτων, διαχειριστών διασυνδέσεων, ιδιοκτητών συστημάτων, ιδιοκτητών διασυνδέσεων και γειτονικών διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς,
8. Τις Υποχρεώσεις Παροχής Δημόσιας Υπηρεσίας,
9. Την ανεξαρτησία του ΔΣΜΚ από την καθετοποιημένη Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), και
10. Την ενοποίηση της ΡΑΕΚ και του Γραφείου της ΡΑΕΚ κάτω από ένα νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.

Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού

Η ΡΑΕΚ, με τη Ρυθμιστική Απόφασή της υπ’ αριθμό 01/2015, ημερομηνίας 15/5/2015 που τιτλοφορείται ως η «περί Λεπτομερούς Σχεδιασμού για Διαφοροποίηση του Πλαισίου Ρύθμισης της Λειτουργίας της Αγοράς Ηλεκτρισμού της Κύπρου» καθόρισε το μοντέλο ανταγωνιστικής αγοράς που θα εφαρμοστεί στην Κύπρο. Οι σχετικοί Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΚΑΗ) εγκρίθηκαν από τη ΡΑΕΚ με την Απόφασή της υπ’ αριθμό 84/2017, ημερομηνίας 12/5/2017. Έκτοτε η ΡΑΕΚ προέβη στην έγκριση σχετικών τροποποιήσεων οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες στον ιστότοπο του ΔΣΜΚ. Σχετικό ενημερωτικό υλικό καθώς και τα εγχειρίδια αναφορικά με τη λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού βρίσκονται επίσης αναρτημένα στον ιστότοπο του ΔΣΜΚ.

Στη βάση του άρθρου 93 του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2003 (Ν.122(Ι)/2003), με έγκριση του Υπουργού, η ΡΑΕΚ εξέδωσε τη Ρυθμιστική Απόφαση υπ’ αριθμό 04/2017, ημερομηνίας 30/6/2017 για την εφαρμογή μεταβατικής ρύθμισης στην αγορά ηλεκτρισμού, πριν από την πλήρη εφαρμογή του νέου μοντέλου αγοράς ηλεκτρισμού. Ακολούθως, η ΡΑΕΚ προχώρησε στην έγκριση Κανονισμών Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού με την Απόφασή της υπ’ αριθμό 118/2017, ημερομηνίας 26/6/2017. Έκτοτε η ΡΑΕΚ προέβη στην έγκριση σχετικών τροποποιήσεων. Σχετικές πληροφορίες βρίσκονται συγκεντρωμένες στον ιστότοπο του ΔΣΜΚ.